TWOJE PRAWA

Jeśli przyjrzysz się stosunkowi do samej Siebie oraz przeanalizujesz postawę wobec innych, możesz wyróżnić cztery możliwe nastawienia życiowe.

- Ja nie jestem w porządku – ty nie jesteś w porządku – pozycja typowa dla dziecka

w pierwszym

okresie życia. Osoba dorosła o takim nastawieniu szuka kontaktów z ludźmi silnymi,

zaradnymi,

sama jest oczekujące , szybko rezygnująca. Postawa ta w skrajnym wymiarze prowadzi do

poddawania się, a nawet samobójstwa.

- Ja nie jestem w porządku – ty nie jesteś w porządku – pozycja charakterystyczna dla

dziecka po ukończeniu 1 roku życia. Osoba dorosła o takim nastawieniu doświadcza

poczucia opuszczenie i poddaje się trudnościom życiowym, wycofuje się z życia.

- Ja jestem w porządku – ty nie jesteś w porządku – pozycja ta jest typowa dla dziecka 2-3

letniego. Osoba dorosła takim nastawieniu jest niezdolna do obiektywnej oceny własnego

udziału w dziejących się wydarzeniach. Ona jest zawsze w porządku, to inni nie. Otacza się

ludźmi schlebiają , a których obdarza pogardą.

- Ja jestem w porządku – ty jesteś w porządku – postaw ta jest jakościowo inna od trzech

pozostałych, bowiem świadoma i opiera się na wierze i działaniu. Tej nowej postawy nie osiągnie

się biernie w wyniku rozwoju , lecz w drodze samodzielnych działań w kierunku własnego

rozwoju. Jedną z dróg jest zachowanie asertywne.

ASERTYWNOŚĆ – umiejętność , dzięki której możesz otwarcie wyrażać swoje myśli,

uczucia i przekonania, nie lekceważąc jednocześnie myśli, uczuć i przekonań swojego

rozmówcy. Jest ona zdecydowanie różna od agresji i uległości, albowiem :

AGRESJA –polega na respektowaniu własnych praw z jednoczesnym lekceważeniem

cudzych praw. Zachowania agresywne podejmujesz gdy:

1. obawiasz się , że nie osiągniesz zamierzonego celu
2. nie wierzysz w sama siebie
3. wcześniej działania agresywne okazało się skuteczne
4. chcesz zwrócić na siebie uwagę
5. chcesz zademonstrować swoją siłę
6. chcesz wyładować swoją złość lub niezadowolenie
7. chcesz manipulować innymi.

ULEGŁOŚĆ – polega na respektowaniu cudzych praw i lekceważeniu praw własnych. tak

zachowujesz gdy:

1. boisz się utarty uznania
2. boisz się reakcji otoczenia
3. uważasz, że przede wszystkim powinieneś być grzeczny
4. chcesz unikać konfliktów
5. chcesz manipulować innym .

Kiedy natomiast podejmujesz zachowania asertywne , to:

1. jesteś zadowolony z siebie
2. masz szacunek do siebie i innych ludźmi
3. masz szansę osiągać własne cele i zaspakajać swoje potrzeby
4. nie ranisz innych
5. jesteś uczciwy wobec siebie i innych
6. uzyskujesz poczucie kontroli nad własnym życiem
7. rozbudowujesz poczucie własnej wartości i odpowiedzialności.

Jedyne ryzyko, jakie wtedy ponosisz, to ,że Możesz nie być lubiany za wyrażanie swoich odczuć, zaś Twoje działanie może być określane jako przebojowe. Jak więc widzisz nie ma tutaj krzywdy ludzi, z którymi się stykasz .

Wszystkie zachowania asertywne opierają się na zestawie praw Fensterheima.

I . MASZ PRAWO DO ROBIENIA TEGO CO CHCESZ DOPÓTY – DOPÓKI NIE RANI TO KOGOŚ INNEGO

II. MASZ PRAWO DO ZACHOWANIA SWOJEJ GODNOŚCI POPRZEZ ASERTYWNE ZACHOWANIE – NAWET JEŚLI TO KOGOŚ RANI - DOPÓTY, DOPÓKI TWOJE INTENCJE NIE SĄ AGRESYWNE, LECZ ASERTYWNE .

III . MASZ PRAWO DO PRZEDSTAWIANIA INNYM SWOICH PRÓŚB - DOPÓTY, DOPÓKI UZNAJESZ , ŻE DRUGA OSOBA MA PRAWO ODMÓWIĆ.

IV. ISTNIEJĄ TAKIE SYTUACJĘ MIĘDZY LUDŹMI, W KTÓRYCH PRAWA NIE SĄ OCZYWISTE . ZAWSZE JEDNAK MASZ PRAWO DO PRZEDYSKUTOWANIA TEJ SPRAWY Z DRUGĄ OSBĄ I WYJAŚNIENIE JEJ.

V. MASZ PRAWO DO KORZYSTANIA ZE SWYCH PRAW.

Pamiętaj, że zachowując się asertywnie; bronisz swoich własnych praw, uznajesz jednocześnie prawa innych; wyrażasz swoje odczucia, postawy i potrzeby; a tym samym Twoje stosunki z ludźmi nacechowane są wiarą w siebie i szacunkiem dla siebie i innych ludzi.

Na podstawie dostępnej literatury i materiałów własnych opracował i zebrał:Tomasz Cebertowicz - psychoprofilaktyk